‘Dit is mijn בְּרִית met hen,’ zegt JHWH : Een onderzoek naar de inhoud en reikwijdte van de boodschap van בְּרִית zoals Jesaja 59,21 daarover spreekt.

Kok, P.A. (2020) ‘Dit is mijn בְּרִית met hen,’ zegt JHWH : Een onderzoek naar de inhoud en reikwijdte van de boodschap van בְּרִית zoals Jesaja 59,21 daarover spreekt. Student thesis.

Preview

Text 2020 Kok, P.A. MA.pdf - Accepted Version Download (5MB) | Preview

Samenvatting

Centraal in deze scriptie staat de vraag wat de inhoud en reikwijdte is van de boodschap van בְּרִית zoals Jesaja 59,21 daarover spreekt, en hoe dit past binnen het bijbelse spreken over de verschillende verbonden in hun onderlinge relatie. De aanleiding tot deze vraag vormde de constatering dat deze tekst, waarin gesproken wordt over een verbond (zo wordt בְּרִית veelal vertaald), nauwelijks een plaats krijgt in het bijbels-theologisch onderzoek naar het bijbelse spreken over verbond. De tekst zelf, waarin ook de geest van JHWH een plaats heeft, is mogelijk te verbinden met het nieuwe verbond, waar Jeremia en Ezechiël over spreken. Om deze vraag te beantwoorden wordt eerst gezocht naar de betekenis van Jesaja 59,21 voor zijn directe context. Historisch gezien betreft dit de periode nadat de Joden uit de ballingschap zijn teruggekeerd naar het beloofde land. Een grondige exegese van 59,15b-20 laat zien dat het recht ontbreekt en JHWH daarom zelf in actie komt. Hij zal zijn tegenstanders vergelden naar hun daden en redt zijn volk. Als een losser keert hij naar Sion terug, naar allen die zich in Jakob bekeerd hebben van hun overtredingen. Vervolgens geeft hij in 59,21 zijn בְּרִית. Daarmee blijkt hij zijn volk te beloven dat hij via woordvoerders, op wie zijn geest rust, zijn woorden aan zijn volk zal blijven doorgeven. Aangezien 59,21 prozaïsch verwoord is in een context van poëtisch vormgegeven profetie, valt dit vers op. Tegelijkertijd staat het niet geheel op zichzelf. In dit onderzoek wordt duidelijk dat dit vers in elk geval op drie manieren een plaats heeft in het derde boekdeel van Jesaja (56-66). Centraal hierin staat de trouw van JHWH aan zijn volk. Hij zal hen niet in de steek laten. Vervolgens is onderzocht welke plaats בְּרִית in 59,21 heeft in het hele boek Jesaja. Daarbij wordt vooral gekeken of dit te verbinden is met een van de verbonden die in het Oude Testament door JHWH gesloten worden of waarnaar vooruitgewezen wordt. Dit gebeurt eerst door kort de verschillende teksten in Jesaja te bespreken waarin het woord בְּרִית voorkomt (uitgezonderd 59,21). Het blijkt dat deze vooral te relateren zijn aan het Sinaitisch verbond, maar ook aan een nieuw verbond. Vervolgens spitst deze vraag zich toe op בְּרִית in Jesaja 59,21. De context daarvan geeft aanleiding dit ook te relateren aan het Sinaitisch verbond. Dat wordt concreet in een verband dat gelegd kan worden met de belofte van JHWH aan zijn volk in Deuteronomium 18,15-18. Dit leidt tot de conclusie dat JHWH’s belofte in 59,21 te beschouwen is als een verbondsbelofte. Ten slotte wordt de plaats verkend die Jesaja 59,21 gekregen heeft in de boodschap van het Nieuwe Testament. Een aantal mogelijkheden komen in beeld, maar die vragen nog wel verder onderzoek. Concreet heeft Jesaja 59,20-21 in ieder geval een plaats gekregen in Romeinen 11,26-27. Aan deze tekst wordt speciale aandacht besteed, zij het niet uitputtend. De toepassing van die tekst door Paulus in zijn betoog laat zich goed verbinden met de eerdere conclusies en daarbij wordt zelfs nog een verrassende ontdekking gedaan.

Actions (login required)

View Item