Vertrouwd met God en Zijn Woord : een onderzoek naar de aard en functie van de uitdrukking 'staan in de raad van JHWH' in Jeremia 23

Limbeek, J. van (2019) Vertrouwd met God en Zijn Woord : een onderzoek naar de aard en functie van de uitdrukking 'staan in de raad van JHWH' in Jeremia 23. Student thesis.

Preview

Text 2019 Limbeek, J. van MA.pdf - Updated Version Download (1MB) | Preview

Samenvatting

In deze scriptie wordt onderzocht wat de betekenis en de functie is van de uitdrukking ‘staan in de raad van JHWH’, zoals die in Jeremia 23 gebezigd wordt. De tekstverzen Jer. 23,18.22 staan in dit onderzoek centraal. Na een inleidend hoofdstuk waarbij naast de vraagstelling ook enkele methodische uitgangspunten kort worden weergeven, komt in hoofdstuk 2 de taalkundige kant van deze uitdrukking aan de orde. Zowel de losse woorden als de samenhang binnen de uitdrukking worden belicht, waarbij het zwaartepunt op het woord ‘raad’ valt. Dit woord wordt zeer gevarieerd gebruikt in de Hebreeuwse Bijbel, hoewel het slechts 21x voorkomt. In het daarop volgende hoofdstuk 3 heb ik Jeremia 23 aan een intensief exegetisch onderzoek onderworpen. Hierdoor is de tekstuele omgeving van de uitdrukking ‘staan in de raad van JHWH’ beter in beeld gekomen. In dit hoofdstuk krijgen de verzen 18 en 22 de meeste aandacht, maar is tegelijkertijd met inachtneming van de doelstellingen van het onderzoek gekeken naar de omliggende verzen. Jer. 23,16-22 is vers voor vers behandeld, terwijl in mindere mate naar de bredere tekstuele omgeving is gekeken. De uitdrukking ‘staan in de raad van JHWH’ staat in een serie polemisch getoonzette profetische uitspraken, gericht aan de inwoners van Jeruzalem. Jeremia’s profetische tegenstanders worden in deze profetieën om diverse redenen daarin gediskwalificeerd. Zij hebben niet in de hemelse raadsvergadering van JHWH gestaan. Hoofdstuk 4 is tweedelig. Allereerst is een rondgang gemaakt door Israëls Umwelt, om overeenkomsten en verschillen te ontdekken met de diverse godenraden die in de daar aanwezige religies voorkwamen. Het Bijbelse spreken over Gods hemelraad is goed te plaatsen in de toenmalige culturele wereld. De tweede helft van hoofdstuk 4 is gevuld met een behandeling van diverse andere Bijbelteksten waarin ofwel het Hebreeuwse woord voor ‘raad’ óf een voorstelling van de hemelraad aanwezig is. Hierbij valt o.a. te denken aan 1 Kon. 22,19-22; Job 1-2 en Ps. 25,14. Elke tekst toont weer eigen facetten van het ‘staan in de raad van JHWH’, waaruit duidelijk wordt dat vluchtig gemaakte tekstverwijzingen in dezen vermeden moeten worden. Hoofdstuk 5 brengt het boek Jeremia opnieuw onder de aandacht. Hierin worden vanuit diverse invalshoeken de tot zover behaalde resultaten vergeleken met andere onderwerpen binnen het boek, zoals de vorm van Gods openbaring en de temporele context van de profeet. De intentie van Jer. 23,18.22 is niet om Jeremia (in tegenstelling tot zijn tegenstanders) wél in JHWH’s raad te plaatsen. Deze conclusie wordt door veel commentatoren echter wel gemaakt. De aard en functie van de tekst komt in het concluderende hoofdstuk 6 tenslotte aan het licht. De tekst stelt het zo voor, dat ‘staan in de raad van JHWH’ een zeer intense en nabije ervaring was voor diverse profeten. Toch mag deze beschrijving niet zonder meer op Jeremia worden geprojecteerd. De tekst beoogt niet op positieve, stellende wijze te zeggen dat Jeremia in Gods hemelraad aanwezig is geweest om daar Gods woord te zien en te horen. De scheiding tussen JHWH en Jeremia’s tegenstanders wordt door middel van deze polemisch getoonzette profetie echter wél des te groter. Voor Jeremia wordt duidelijk dat hij desondanks op een andere wijze met zijn hemelse Zender zeer vertrouwd was. Deze getrouwe profeet kende de verborgenheden van JHWH, om ze vervolgens bekend te maken conform zijn opdracht.

Actions (login required)

View Item